Pacjent, który został pokrzywdzony działaniem lub zaniechaniem pracowników służby medycznej może zgłaszać swoje roszczenia w różnych postępowaniach. Badanie i rozstrzyganie takich spraw może odbyć się w postępowaniu karnym, cywilnym i odpowiedzialności zawodowej. Jakie roszczenia pacjenta w sprawach o błąd medyczny mogą być dochodzone w postępowaniu cywilnym?

Roszczenia pacjenta

Każde z postępowań, w którym pacjent może zgłaszać fakt pokrzywdzenia go w placówce medycznej, lub przez konkretnego lekarza jest inne i zmierza do osiągnięcia różnych celów – od ukarania sprawcy, do uzyskania finansowej rekompensaty szkody i krzywdy.

W postępowaniu cywilnym pacjent może domagać się:

• odszkodowania
• zadośćuczynienia
• renty

Odszkodowanie

Podstawowym roszczeniem pacjenta jest żądanie zapłaty odszkodowania. Kwota odszkodowania odzwierciedla wielkość wyrządzonej pacjentowi szkody.

Wysokość żądanej kwoty powinna być dokładnie wyliczona, a pacjent powinien przedłożyć w sądzie stosowne dowody.

W ramach tej kwoty mogą zostać ujęte koszty:

• leczenia, także tego planowanego na przyszłość – chodzi o szeroko rozumiane koszty diagnozy, terapii, a nawet rehabilitacji
• pobytu w szpitalu
• opieki i pomocy osób trzecich (ale też jeśli opiekę świadczą członkowie rodziny)
• transportu do i z placówek medycznych, lekarzy, ośrodków rehabilitacji i in.
• zakupu leków, specjalnych środków przeznaczenia spożywczego, czy też sprzętu i akcesoriów medycznych (protez, aparatów i in.)
• przyuczenia do nowego zawodu
• utracone zarobki i in.

Zadośćuczynienie

Poza kwotą odszkodowania, pacjent może dochodzić zapłaty zadośćuczynienia za krzywdę. Krzywda potocznie oznacza szkodę niematerialną, czyli odnoszącą się najczęściej do sfery psychicznej pacjenta, jego odczuć, problemów natury emocjonalnej i in. Kwota zadośćuczynienia powinna odzwierciedlać stopień cierpień pacjenta i jej ramy nie są w żaden sposób zakreślone. Jednak pomimo, że wymiar zadośćuczynienia pacjent określa w oparciu o swoją ocenę, to podlega obiektywnej ocenie sądu decydującego ostatecznie o zasądzanej kwocie.

Na wysokość kwoty zadośćuczynienia mogą mieć wpływ:

• rodzaj, rozmiar, nasilenie i czas trwania cierpień pacjenta
• wiek poszkodowanego i jego szanse i widoki na przyszłość, w tym konieczność zmiany zawodu, przyuczenia do innego zawodu
• nieodwracalność uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, w tym kalectwo i jego stopień oraz ewentualna niezdolność do pracy
• poczucie nieprzydatności społecznej
• bezradność życiowa
• oszpecenie i in.

Kwota zadośćuczynienia powinna uwzględniać wszystkie cierpienia pacjenta.

Renta

Kolejnym świadczeniem, które poszkodowany pacjent może uzyskać jest renta.

Renta może być zasądzona jeśli:

• pacjent całkowicie lub częściowo utracił zdolność do pracy – co do zasady, wysokość renty powinna odpowiadać różnica między dochodami, które osiągałby pacjent gdyby nie doznał uszczerbku, a tymi które pacjent jest w stanie uzyskać
• zwiększyły się potrzeby pacjenta – wysokość renty powinna odzwierciedlać te zwiększone potrzeby, a tym samym umożliwiać ich zaspokajanie
• zmniejszyły się widoki powodzenia na przyszłość.

Wysokość żądanych przez pacjenta kwot wpływa na koszty postępowania, dlatego pacjent powinien przemyśleć dokładnie kwestię wysokości kwot, a także zastanowić się czy jest w stanie przedstawić odpowiednie dowody w tym zakresie.